roaldmagazine

Shteti i parë nacionalist shqiptar dhe historia moderne Roald A. Hysa ( Kush e ngriti shtetin e parë shqiptar, kjo do të ishte një pyetje me vend për të gjithë shqiptarët, nëse do të flisnim për një nga temat e historisë që kanë nevojë për një rishikim historik objektiv të historianëve. Gjithashtu kush ishin protagonistët dhe kush i ftoi në këtë kauzë të gjithë ata !) Një nga temat më të rrahura dhe më të përfolura kohët e fundit mbi rishikimin objektiv  të historisë është ajo e figurës së Skënderbeut, e cila në thelbin e saj si figurë pothuajse nuk është prekur pavarësisht nga pretendimet e atyre që po e mbrojnë figurën e heroit tonë kombëtar nga sulmet e jashtme. Ndërkaq një studim objektiv i vetë shqiptarëve për elementin musliman dhe kontributin e tyre në ngritjen e shtetit të parë shqiptar të vitit të trazuar 1912 ende nuk mund të thuhet se ka. Pavarësisht se elementi musliman përbën shumicën dërrmuese të trojeve tona ndikimi i tij në jetën e përditshme shqiptar

MUHAMET KYÇUKU- ÇAMI Muhamet Kyçyku  (1784-1844) është një ndër poetët-bejtexhinjë më të njohur dhe njëherit konsiderohet si pikëkalim nga vargu klasik në atë  rilindas shqiptar .  Kyçyku lindi në   Konispol   në 9 korrik të vitit   1784 , po nuk dimë shumë për fëmininë e hershme të tij. Kemi njohuri të mëvonshme për studimet në   Egjipt , të cilat zgjatën 11 vjet ku edhe u njoh me një numër të madh bashkëkombasish që punonin dhe jeton atje. Me të kryer studimet teologjike u kthye në fshatin e lindjes dhe u vu në shërbim të fesë si imam. Studioi plotë njëmbëdhjetë vjet fenë islame në  Kairo ,  Egjipt , dhe mëtej punoi në fshatin e tij të lindjes si imam. Vepra kryesore e Kyçykut është " Erveheja ", që është edhe hapi i parë voluminoz i bejtexhinjëve, por mendohet se "Jusufi dhe Zylihaja" është më e mbushur në pikepamjen e përshkrimit të ngjarjes e sidomos pasqyrimi i pasioneve të Zylejhasë është shumë i bukur. Kyçyku u mor me përkthime dhe përmende

Disa nga karakteristikat dhe zakonet e Profetit a.s. 1) Intelekti i shëndoshë . I Dërguari a.s. kishte një intelekt të kompletuar dhe të shkëlqyer. Askush nuk ka zotëruar kurrë një intelekt të përkryer dhe të kompletuar si ai. Kadi Ijadi ka thënë: “Tek një individ bëhet i qartë fakti se kur një studiues studion biografinë e Profetit a.s. e kupton natyrën e marrëdhënieve të tij, thëniet kuptimplotë e gjithëpërfshirëse dhe mënyrat e mira të sjelljes, etikën dhe moralin e lartë të karakterit, njohuritë e tij për Torahun dhe Ungjijtë, dhe mbi librat e tjerë të shenjtë hyjnorë, njohuritë e tij mbi shpalljen e mënçurisë, dhe njohuritë mbi popujt e shkuar, aftësinë për të gjetur shëmbuj dhe për të zbatuar politika e për të kontrolluar sjelljet emocionale. Ai ishte një shëmbull dhe model me të cilin populli i tij lidhte në të gjitha fushat e njohurive çështjet e adhurimit, mjekësinë, ligjet e trashëgimisë, prejardhjen dhe çështje të tjera gjithashtu. Ai dinte dhe kishte njohuri mbi

Po të isha i pasur Dino Buzzati Po të isha shumë i pasur, kështu do ta ndërtojë një shtëpi: paradhomë fort e vogël, korridor i ngushtë, një dhomë ndenjeje e mjerueshme, një dhomë gjumi e shkretë, mobilje të ronitura e të zhveshura, ca tablo, asnjë qilim, perde hiç fare, llamba të zbehta e të bezdisshme, atmosferë e përgjithshme parehatie. Ama, për sa i përket banjës, banjën do ta bëja të paktën dyzet metra katrorë dhe plot mermerë, majolika, çezma të ndritshme e shumë të vrullshme, llambadarë ngadhënjyes, pasqyra të lëmuara pa numërim, tapete të buta prej sfungjeri në ngjyra të brishta, sërë e sërë parfumet e rralla e tepër të shtrenjta, letra higjienike të buta si një psherëtimë, shishka e spërkatës të çdolloj, gramafonë stereofonikë me disqe madhështore, me një fjalë, luks i shfrenuar, hapësirë e tepërt, ëndje për t’u vërtitur lakuriq lart e poshtë, mbase dhe duke vrapuar. Përse arkitektët e dijshëm nuk ndërtojnë shtëpi të tilla? Është e lehtë të durohet mjerimi, kur m

Xhamia e Sulejman Pashes, ku gjendej guri themelues i saj dhe i Tiranes Legjenda mbi themelimin e Tiranës Në të gjitha variantet e legjendës për themelimin e Tiranës, figura kryesore e saj është Sulejman pashë Bargjini (Mulleti). Edhe në legjendën e themelimit me gjithë variantet e saj thuhet se Tirana përpara se të ndërtohej xhamia, ishte një vendbanim me 15 shtëpi. Varianti i parë është ai dhënë nga Johan George Fon Han (konsulli austriak në Janinë), ku në veprën e tij “Studime Shqiptare” (1854) e përshkruan legjendën e themelimit sipas asaj që kishte dëgjuar nga banorët e Tiranës, ku flitej: “për një hyzmeqar djalosh që shërbente pranë Sulejmanit, një beu të vogël. Një ditë, hyzmeqari i tregoi beut të tij ëndrrën që kish parë, sikur hëna paskësh zbritur nga qielli dhe kishte qëndruar mbi supin e djaloshit duke përhapur një dritë të shkëlqyer. Për beun, ëndrra ishte paralajmërimi i një fati të bardhëpër hyzmeqarin, prandaj e nxiti të largohej. Shumë vite kaluan kur S

Malet e Golemit Luto Islami dhe gomari Apo historia e gomarit që u bë spiun (Ngjarje e vërtetë nga vitet e largëta 1970) Luto Islami ishte një fshatar nga Golëmi i Gjirokastrës, një fshat malor 1200m mbi nivelin e detit në jug të Shqipërisë. Dimri atje është i vështirë dhe e mbulon bora në pjesën më të madhe të stinës dhe bën shumë ftohtë. Lutua ishte nisur për të bërë dru për dimër që ta kalonte dimrin sa më lehtë. Golemi si fshat e kishte pyllin ku bënin dru nga ana tjetër e malit dhe Lutua kishte marrë gomarin me vete dhe bëri dru nga shqopa, shkoza e kështu me radhë. Në kthim gomari mezi po ecte, se ishte i ngarkuar, dhe rruga ishte malore, dhe me shumë kthesa dhe Lutua e nxiste gomarin: -Ysh, o baba ysh,- e gomari mezi ecte dhe i lëshonte pordhët litar... Lutua u mërzit se gomari nuk ecte, se rruga ishte edhe me baltë e llohë, dha e dha e i tha gomarit: -Ysh, o baba ysh, se më je bërë si komunist Brahua- ndërkohë rreth e rrotull nuk kishte njeri, veç pemë, pyll

Lenini dhe bori a e veturës Lenini së bashku me një delegacion sovjetik zbritën nga një anije, e cila e kishte transportuar delegacionin për të shkuar në Amerikë për disa takime zyrtare me qeveritarët e lartë amerikanë. Në anije kishin marrë edhe një makinë prodhim sovjetik ZIL (zavot imja Lenin) për të treguar arritjet e mëdha të klasës punëtore sovjetike. Nga porti deri në vendin e hotelit ku do të strehohej delegacioni ishin rreth 25km rrugë. Punëtorët e portit e zbresin makinën dhe Lenini me bashkëpunëtorët e vet e ndezin dhe nisen për në destinacion. Pas një kilometri rrugë makina fiket dhe megjithëse e provuan ta ndezin, ajo nuk ndizej aspak. E provuan të gjithë me radhë, përsëri makina nuk ndizej. Lenini ju thotë shokëve të vet, që ta shtyjnë, sepse nuk mund të përdorin makinat e borgjezisë punëtorët sovjetikë si mjete transporti për udhëtarët. E shtynë makinën për disa kilometra, porse përfaqësuesve të klasës punëtore sovjetike iu doli llapa nga lodhja, dhe iu

Pamjet origjinale te botuara nga te gjithe portalet apo faqet e internetit te skicave paraqesin gjera intime, dhe per arsye etike nuk po ua percjellim. Imazhe të shtrembëruara mediatikisht dhe historikisht Roald A. HYSA Turku që përdhunon dhe na pushton është një klishe e stërmunduar tashmë nga penat e shkruesve dhe të skicuesve perversë. Bombat dhe shashkat mediatike nuk kanë të sosur, sidomos kur vjen fjala për turqit dhe shqiptarët. Deri dje Rilindasit tonë u përpoqën maksimalisht për të shmangur përplasjet midis besimeve fetare, duke i ndriçuar Shqiptarët mbi gjuhën dhe kombësinë e tyre. “Njëri thot jam Shkja/ Tjetri Latin,/ Njëri jam grek,/ Tjetri kam din/ Po jeni Shqiptarë të gjithë more t’mjerë...”. Porse Rilindasit nuk e kishin parashikuar që këta të sotmit, do t’i frynin zjarrit të përçarjes përsëri nëpërmjet imazhit të Turkut pushtues e zullumqar, i cili po përdhunon gratë e krishtera dhe po ju bie më qafë të krishterëve të pafajshëm për ndoca interesa të kës

Emri SHQIPTAR sipas osmanistit të shquar tiranas Osman MYDERRIZI Në gjysmën e dytë të shek. XVIII emëri i ri (Shqiptar), duket e fitoi luftën në shkallë kombëtare dhe e zëvendësoi të vjetrin plotësisht. Johan Thunman, duke u mbështetur në dëshminë e një voskopojari, Kostë Haxhi Jorgji Xhehanit shkroi më 1774 për emërin e vjetër (Arbëri, Arbër, Arbani, Arbën): “Populli vetë e përbuz këtë emër dhe nuk do të emërohet më me të”. Ç’ngjau, pse e përbuzi populli ynë emërin e vjetër në gjysmën e dytë të shek. XVIII dhe adoptoi një emër tjetër të ri pa histori? Në shek. XVIII ngjau një kthesë e madhe në Shqipëri. Shumica e popullit tonë për arsye të ndryshme e la Krishterimin dhe kaloi ne myslimanizëm. Emëri i vjetër nuk tregonte vetëm kombësinë, po edhe besimin. Me ndërrimin e besimit u ndje nevoja edhe e ndërrimit të tij. Emëri i ri SHQIPTAR që u adoptua si emër kombëtar bazohej në gjuhën, në një nga elementet kryesore të kombësisë. Ky emër mund të jetë përdorur si emër kombëtar n

........... Hëna e Ramazanit Në një natë të Ramazanit, Shkoi Profeti në Hira. Të mësojë prej Zotit t’Tij, La ilahe il-all-llah. Refren: O Profet, Profet i dashur, Për të gjithë neve je Ti. Si mëshirë e Zotit ardhur, Veç me hajr e mirësi. Shkëlqeu dielli i profecisë, Ndriçoi hëna pesëmbëdhjetë, Përmbi faqe t’Gjithësisë, Historia ndërroi fletë. Refren: O Profet, Profet i dashur, Për të gjithë neve je Ti. Si mëshirë e Zotit ardhur, Veç me hajr e mirësi. I lavdëruar do të jesh, Udhëzim për njerëzinë. O njeri paqe do t’gjesh, Po të ndjekësh rrugën e Tij. Refren: O Profet, Profet i dashur, Për të gjithë neve je Ti. Si mëshirë e Zotit ardhur, Veç me hajr e mirësi. Gjer në Ditë të Kijametit, Do t’përmendet emri yt. Sa her’ të kujtojmë emrin, Me lotë na lagen sytë. Refren: O Profet, Profet i dashur, Për të gjithë neve je Ti. Si mëshirë e Zotit ardhur, Veç me hajr e mirësi. Dedikuar Profetit t

Dinastitë moghule Nga Francis Robinson Francis Robinson po kërkon për tipare dallueshmërisht tolerante të sundimit moghul në Indi dhe të atyre dinastive islame që lidhen me Iranin dhe Azinë Qendrore.  Njëkohësisht ai nxjerr në pah edhe anët e errëta të këtyre sunduesve, të mbushur plot me vese dhe etje për pushtet. Rreth 10 vite më parë unë u ftova për të kontribuar mbi një seri librash që mbulonin sundimtarët e shoqërive më të mëdha në botë. Zona ime ishte Bota Muslimane. Kishte kaq shumë sundimtarë muslimanë për t’i futur në një volum të vetëm, saqë u desh të ndahen në dy pjesë- sundimtarët e botës perëndimore myslimane dhe ata të botës lindore myslimane. Duke përdorur një shkallë selektiviteti u bë e mundur për të sjellë së bashku disa nga sundimtarët e botës lindore myslimane deri rreth 1900-ës, si një grup mjaftueshmërisht koherent. Ata janë: dinastitë e Sulltanatit të Delhit 1206-1526, e cila krijoi strukturën e nënkontinentit indian, deri në shek. XXI, duk